W miniony poniedziałek w Grecji zaczął się Wielki Post 40 - dniowy przed Wielkanocą, to bardzo specyficzny dzień więc postanowiłam o nim napisać. Będzie więc o tradycji niekoniecznie chrześcijańskiej i o obowiązujących w tym dniu potrawach.

"Czysty poniedziałek"(Katara Dewtera) to jak wspomniałam początek Wielkiego Postu w Grecji. Nazwa ta pochodzi od "oczyszczania" ducha i ciała. "Czysty Poniedziałek" to tzw. argija (święto kościelne), czyli dzień wolny od pracy.

świąteczny chleb "lagana" w dwóch wersjach

Na ten dzień pieczony jest specjalny przaśny chleb lagana, robi się go tylko ten jeden raz w roku z mąki, sezamu, tachini (masło sezamowe), wody i soli. Na górze posypany jest sezamem, czarnuszką a czasami grubym cukrem. Oferują go wszystkie greckie piekarnie aczkolwiek wiele gospodyń robi lagana własnoręcznie.

świąteczny chleb "lagana"

Na świąteczny posiłek składa się także taramas. Jest to czerwony (farbowany) lub szary  kawior (ikra), pochodzący z dorsza lub karpia. Podobnie jak czarny kawior i ikra z tuńczyka - szara ikra uważana jest za jedną z najlepszych i produkowana jest w Grecji na szeroką skalę. Z ikry robi się pastę zwaną sałatką z ikry (taramosalata). Z gotowej już sałatki z ikry robi się smażone krokiety (taramokrokietes).

sałatka z ikry dorsza (taramosalata)

krokiety z sałatki z ikry dorsza (taramokrokietes)

Nie powinno zabraknąć także zupy fasolowej (fasolada), ośmiornicy pod różną postacią, kalmarów, oliwek, marynowanych i świeżych warzyw. A na deser przepyszna chałwa sezamowa, na którą czekam cały rok.

kalmary smażone

fasolada

W "Czysty poniedziałek" istnieje tradycja puszczania latawców na znak oczyszczenia nie tylko ciała ale i duszy, na znak lekkości. Po świątecznym postnym obiedzie wszystkie parki, skwery i plaże pełne są rodzin puszczających latawce. W sklepach i sieciach supermarketów oferowane są przeróżne latawce, wzornictwo jest na prawdę bogate. Są bajkowe postacie dla dzieci ale i symbole drużyn piłki nożnej, zwierzęta, lalki, jednym słowem każdy znajdzie coś dla siebie. W wielu greckich domach latawce wykonuje się własnoręcznie razem z dziećmi, to jest najlepsza frajda.

źródło: pixabay.com

Tradycja puszczania latawców sięga wielu lat przed narodzeniem Chrystusa. W starożytnych Chinach i Grecji symbolizowała zbliżenie się ludzi do Boga/Bogów. Wierzono, że jeśli latawiec wzniesie się wysoko to prośby zostaną wysłuchane i spełnione przez Boga/Bogów. Obecnie znaczenie puszczania latawców w "Czysty Poniedziałek" jest podobne, w ciągu Wielkiego Postu oczyszcza się ciało i duszę aby zbliżyć się do Boga.

Wszyscy składają sobie życzenia: Dobrego postu! (kali sarakosti) - czego i Wam życzę :)

źródło: pixabay.com

Niestety tego roku pogoda nie dopisała, padało strasznie więc nie było puszczania latawców na plaży i postnego pikniku (co też należy do tradycji, nawet w Atenach odbywają się pikniki na trawie). Dlatego zdjęcia latawców są z pixabay a potrawy sfotografowałam w domu.

Wieczorem w "Czysty poniedziałek" odbywa się zakończenie karnawału, które polega na paleniu kukły karnawałowej przy tańcach i muzyce.